چرا بايد پنير بخوريم؟

لبنيات يکي از گروه هاي اصلي هرم راهنماي غذايي است که شامل شير، ماست، پنير، دوغ، کشک و بستني مي شود. مصرف روزانه ي دو تا چهار واحد از اين گروه براي همه ي افراد توصيه شده است. بهتر است در برنامه ي غذايي خود براي بدست آوردن همه ي مواد مورد نياز بدن از گروه هاي غذايي متنوع استفاده کنيد. بطور مثال براي تأمين کلسيم مورد نياز خود فقط به مصرف شير اکتفا نکرده و سعي کنيد از دو تا سه ماده غذايي در اين گروه استفاده کنيد.

ارزش غذايي پنير
 

پنير به عنوان جزيي از گروه لبنيات، منبع خوبي از پروتئين، کلسيم و فسفراست. مصرف سي گرم پنير (معادل يک قوطي کبريت) در حدود هشت گرم پروتئين و دويست گرم کلسيم به بدن مي رساند. در حالي که 150 تا دويست گرم شير(معادل يک ليوان شير) چنين ميزان کلسيمي را به بدن مي رساند.

مصرف پنير در افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز
 

مصرف پنير به افرادي که به دلايلي عدم تحمل به لاکتوز شير دارند توصيه مي شود. اين افراد به دنبال مصرف شير، به دليل کاهش توليد آنزيم هاي تجزيه کننده ي قند شير (لاکتوز) نمي توانند لاکتوز شير را هضم کرده، دچار اسهال، نفخ، دردهاي شکمي و تهوع مي شوند. اما از آنجا که ميزان لاکتوز پنير و ماست خيلي کم است، مصرف اين دو ماده ي غذايي به اين افراد توصيه مي شود.

پنير و کيفيت خواب
 

پيش از اين عنوان شده بود که مصرف پيش از خواب باعث ايجاد کابوس هاي شبانه مي شود. اما با تحقيقات جديد انجام گرفته مشخص شده که مصرف پنير پيش از خواب به ايجاد خواب آرام در افراد کمک مي کند.

چه نوع پنيري انتخاب کنيم؟
 

بهتر است از ميان انواع پنير، پنيرهاي کم چرب را انتخاب کنيم. انواع پرچرب، منبع عمده ي اسيدهاي چرب اشباع شده هستند که براي سلامتي مضرند. بنابراين مصرف پنيرهاي پرچرب و خامه يي به يک بار در هفته بايد محدود شود. مصرف پنيرهاي باز و محلي به علت احتمال آلودگي هاي ميکروبي توصيه نمي شود، چرا که مي تواند حامل ميکروب هاي مسموميت زاي خطرناکي مثل سالمونلا، ليستريا، بروسلا و ... باشد که حصبه، مسموميت ناشي از ليستريا و تب مالت ايجاد مي کند.

ميزان کلسيم و فسفر براي داشتن استخوان هاي سالم
 

براي داشتن استخوان هاي سالم تنها مقدار کلسيم دريافتي مهم نيست، مقدار فسفر نيز اهميت دارد. در واقع نسبت کلسيم به فسفر دريافتي از برنامه ي غذايي است که در رسوب کلسيم در استخوان ها مهم است. مصرف نوشابه هاي کولا که حاوي مقدار زيادي فسفر است باعث بهم خوردن اين تعادل شده و موجب افزايش خروج کلسيم از استخوان ها مي شود. مناسب ترين نسبت ميان اين دو ريز مغذي، مشابه ترکيب شير مادر يا استخوان هاي بدن است. يعني به ازاي هر هزار ميلي گرم کلسيم دريافتي 440 ميلي گرم فسفر بايد دريافت شود. جالب است بدانيد که چنين نسبت مناسبي در مواد غذايي مثل شير، پنير و همچنين ليمو، پرتقال، کلم، گل کلم و هويج ديده مي شود. البته شير و لبنيات منبع غني تري از کلسيم هستند.

پنير محافظ دندان ها در مقابل پوسيدگي
 

تحقيقات نشان داده است که پنير مي تواند دندان ها را در مقابل پوسيدگي حفظ کند. پنير و بطورکلي لبنيات، منبع خوب کلسيم، فسفر و پروتئين هستند و مانع از اسيدي شدن حفره ي دهاني پس از صرف غذا مي شود. همچنين کلسيم، فسفر و پروتئين از ميناي دندان محافظت مي کنند. پس از صرف محصولات لبني، ميزان کلسيم و فسفر بزاق افزايش مي يابد. همچنين حدس زده مي شود که پنير خاصيت ضدميکروبي در حفره ي دهان دارد.

چه کساني بايد در مصرف پنير احتياط کنند؟
 

همان طور که مي دانيم، برخي از داروها در صورتي که همراه با برخي مواد غذايي مصرف شوند، واکنش هاي نامطلوبي ايجاد مي کنند. در اين صورت بايد برخي از مواد غذايي از رژيم غذايي حذف شوند.
برخي از افراد که به افسردگي مبتلا هستند، تحت درمان با داروهايي مثل ايزوکربوکسازيد، فنلزين، ترانيل سيپرومين قرار مي گيرند. همچنين آنتي بيوتيک فورازوليدون، داروي ضد سرطان پروکاربازين و داروي ضد سل ايزونياريد همگي جزو داروهاي مهارکننده ي آنزيم مونوامين اکسيداز محسوب مي شوند. پنير ماده ي غذايي غني از تيرامين است که در اين افراد به علت مصرف داروهاي فوق تجزيه نخواهند شد و عوارض شديدي مثل تنگ شدن عروق و افزايش فشارخون، افزايش ضربان قلب و نامنظمي ضربان قلب و در موارد شديدتر خونريزي داخل جمجمه يي و حتي مرگ را به دنبال خواهد داشت. اين افراد بايد از مصرف انواع پنيرها، به ويژه پنيرهاي کهنه و رسيده و سخت، همچنين سوسيس و کالباس، غذاهاي تخميري مثل ماء الشعير، کنسروهاي گوشتي، شکلات و کاکائو، باقلا، بادام زميني و ترشي ها خودداري کنند. مصرف پنير خامه يي، نوشيدني هاي کولا و قهوه نيز بايد با احتياط صورت گيرد.
افرادي که به سردردهاي ميگرني مبتلا هستند نيز بايد بسياري از غذاهاي ذکر شده در بالا، از جمله غذاهاي حاوي تيرامين مثل پنير را از برنامه ي غذايي خود حذف کنند.
در فرآيند توليد پنير از کازئين که پروتئين شير است، کازومورفين و اوپيات توليد مي شود. اين مواد شبه مخدرند. البته جاي نگراني نيست. مواد شبه مخدر در خيلي از مواد غذايي در ميزان کم وجود دارند. خاصيت آرام بخشي خيلي از مواد غذايي بطور مثال دم کرده ي گل گاو زبان وابسته به وجود همين مواد است. ولي مقدار اين مواد خيلي کم است و در حالت طبيعي اعتياد ايجاد نمي کند. ليکن در برخي اختلالات رفتاري، در کودکان بيش فعال و نيز افراد مبتلا به توهم زايي بايد مصرف پنير و اين نوع مواد غذايي محدود شود.
منبع:نشريه 7 روز زندگي، شماره 95.